Những chiếc đũa mong manh - VietCham Story

1. Có lần tui kể chuyện giới trẻ VN hùn hạp làm ăn cho ông chủ farm bên Israel, ổng "seen" thì gửi 2 tấm hình. Tấm đầu là 1 nồi cơm khổng lồ và 20 người Thái Lan ngồi ăn chung uống bia, cười phớ lớ. Và tấm kia là 10 nồi cơm be bé của 10 thực tập sinh Việt Nam. Ông nói, đấy, ĐH tinh hoa cả đấy, mới qua thì thấy ngồi ăn chung, hát múa vỗ tay, xem đá bóng thấy cầm cờ chạy qua chạy lại, tháng sau chia thành 3 nhóm, nấu ăn riêng, thì thầm to nhỏ, đang nói đứa kia vô thì im bặt. Cuối cùng mỗi đứa 1 nồi, ăn xong là về giường ôm điện thoại, trên đường gặp nhau không chào, về VN không giữ liên lạc. 

2. Tui đem chuyện những bạn trẻ hùn nhau thành doanh nghiệp lớn, để đi hội chợ triển lãm quốc tế tìm mối XNK, một tiền bối (chủ 1 DN quy mô mấy ngàn công nhân) nói tụi nó thành công tao cùi (chấp nhận bị phong cùi, cách nói cá cược kiểu miền Nam là chuyện kia không thể xảy ra). Toàn mấy đứa trẻ con nhức đầu. Người mình trưởng thành chậm, 22 tuổi bằng đứa 16 tuổi ở nước khác, nếu hợp tác được thì phải trên 40, mà tuổi đó thì lại bắt đầu bệnh do ít vận động. Ở các DN nhỏ, người sáng lập (founder) làm tất tần tật, bệnh thì dẹp hết. Mấy đứa hăm hở đi gặp mentor này mentor kia, học lớp CEO này nọ là cho vui, có mấy đứa làm theo đâu, đầu óc nhỏ xíu à. Team nào có mấy đứa trẻ con mà hợp tác được, mày chỉ tao coi? Nay anh em chí cốt, mai bốc phốt chửi nhau. Đầu óc sao đó mà hễ chút là mâu thuẫn, ba bữa là cạch mặt nghỉ chơi, khóc lóc đòi rút vốn. 

3. Kinh tế một quốc gia phát triển mạnh hay yếu, nhanh hay chậm là do văn hoá. Ai đọc câu chuyện trên thì lập tức sẽ chê người ta chứ không biết là bản thân mình còn hơn vậy. Văn hoá cá thể lẻ tẻ nên doanh nghiệp khởi nghiệp đều siêu nhỏ. Những chiếc đũa mỏng manh, dễ gãy. 

4. Mười năm qua, tui nghĩ mãi cách giải bài toán này. Mấy đứa nhỏ cứ hùn nhau là tan vỡ. Nên thôi giờ vầy đi. Đứa nào mạnh mặt nào thì làm trước, ví dụ như cu Long cái Dung cái Hằng cái Nga cái Vi, giỏi kỹ thuật, giỏi sản xuất, về quê lập xưởng. Xong thì cái Tuyết cái Lan từ thành phố đi xe Mẹc tới, đặt gia công thương hiệu Tuyết Tuyết,  Lan Lan, ... Mua đứt bán đoạn rồi tự do bán, lãi bao nhiêu, giá bán bao nhiêu kệ Tuyết kệ Lan. Hết hàng thì gọi đặt tiếp. Giờ coi như lấy công thức này áp dụng trước, thành công giùm cho mấy ông bạn của tui bị cùi hết đi. Ai có mấy chục triệu đến vài ba trăm triệu rồi, có hệ thống phân phối rồi, muốn gia công thương hiệu riêng, ưng cái gì thì tìm chỗ gia công. Ví dụ quần áo, thực phẩm, giày dép, điện tử, thuốc men, dầu gội, mỹ phẩm, sách báo, bổ phẩm, nước uống, rượu bia, xe cộ....Tìm được thì tìm, không thì nhắn tui chỉ cho. Còn ai đang nhận làm gia công gì đó thì cũng giới thiệu nha. 

*Mà phải đầu óc làm ăn thật nha, đừng có hỏi cho biết xong không làm, tốn thời gian người ta. Kiểu như đi hội chợ Canton Fair ở Quảng Châu, người có trí thì đi lùng sục tìm được mối làm ăn, cũng có đứa đi qua bển ngơ ngơ không biết làm gì cho hết ngày, cũng tốt nghiệp đại học, nhưng lúc đi học thì lười nên giờ tiếng Anh chẳng biết, nhìn gian hàng bày đầy hàng hoá ra đó chứ không biết vô nói gì, rồi cảm giác tiếc tiền tiếc thời gian, đứng bên dòng Châu Giang xoã tóc khóc lóc vang dội.

Nguồn: Tony